درمان بزرگترها ( ورزش برای سالمندان ) :

ضعف تدریجی عضلات در اثر افزایش سن

در دهه ۸۰ میلادی، تحقیقات فیزیولوژی عضله نشان می­دادند که بافت عضلانی بدن انسان به مرور با افزایش سن تحلیل می­رود. از سال ۱۹۸۹ دکتر ایروین روزنبرگ کلمه­ی سارکوپنیا (آب شدن عضله) را به لغات پزشکی افزود و در سال ۲۰۰۹ گروهی از محققان اروپایی سارکوپنیا را به عنوان بیماری تحلیل بافت و کارایی عضلات ثبت نمودند.

امروزه از سارکوپنیا در کنار بسیاری از بیماری­هایی، مانند پوکی استخوان، که با افزایش سن خطرات و گرفتاری­های زیادی را برای مبتلایان ایجاد می­کنند نام برده می­شود. این بیماری در کشورهای در حال توسعه که قشر سالمند زیادی در آینده نزدیک خواهند داشت خطری تهدید کننده برای اقشار جامعه و ساختار­های درمانی است. تحقیقات کلینیکی نشان می­دهند که فیبرهای عضلانی انسان، تقریبا از سن پنجاه سالگی شروع به از بین رفتن می­نمایند به طوری که در هر دهه از زندگی و تا سن هفتاد سالگی حدود ۸% از بافت عضلانی افراد تحلیل می­رود. در سنین بالاتر از ۷۰ روند تحلیل بافت عضله به ۱۵% در هر دهه افزایش می­یابد و قطر عضلات به بیشتر از نصف کاهش می­یابد. این روند تحلیلی باعث کاهش توانایی فیزیکی، قدرت بدنی، تعادل و اختلالات هورمونی و متابولیسمی می­شود که نه تنها موارد مذکور بیماری­زا بوده و کیفیت زندگی افراد را کاهش می­دهند بلکه خطر مرگ را نیز در مبتلایان افزایش می­دهند.

خطرات ضعف عضله و کمبود تحرک

همانطور که می­دانید افراد مسن سرعت عمل، تعادل و قدرت کمتری دارند. تحقیقات نشان می­دهند که قدرت عضلات پا حدود ۱۵% در هر دهه کاهش می­یابد به همین دلیل شاهد هستیم که افراد مسن به سختی از صندلی بلند می­شوند، احتمال زمین خوردنشان بیشتر است و سرعت راه رفتنشان کاهش می­یابد. که فاکتورهای مذکور از عوامل اصلی شکستگی­های به دنبال زمین خوردن، بی­تحرکی، افزایش وزن، دیابت و فشار خون و افسردگی می­باشند که کیفیت زندگی افراد را به شدت کاهش می­دهند. یک تحقیق جالب کلینیکی نشان داد که ۱۴% افراد بین ۶۵ تا ۷۵ سال و ۴۵% افراد بالای ۸۵ سال برای انجام کارهای روزمره خود احتیاج به کمک دارند.

روند درمان در انرژی

در کشور ما هیچ مرکزی به صورت تخصصی برای تجویز ورزش به افراد مسن وجود ندارد و به دلیل نبود تخصص ورزش درمانی در باشگاه­های ورزشی امکان انجام تمرینات ورزشی در باشگاه های بدنسازی نبوده و یا انجام آنها آسیب­رسان است.

ما در این مرکز با آموزش و به کارگیری نیروی متخصص ورزش درمانی و مشاوره با پزشکان متخصص امکان انجام تمرینات تحت نظر را برای این گروه از مراجعین فراهم نمودیم. به طوری که با انجام ارزیابی کامل سیستم اسکلتی عضلانی مراجعین تمامی اختلالات عضلانی و نقاط ضعف فیزیکی ایشان شناسایی شده و برنامه­های ورزشی پیش­رونده به صورت اختصاصی برای هر فرد تجویز می­شود. متخصصان ورزش درمانی مرکز فیزیوتراپی ورزشی انرژی به طور کامل بر انجام صحیح تمرینات نظارت داشته و احتمال بروز آسیب را در هنگام ورزش به حداقل می­رسانند. در صورت وجود هر نوع آسیب ارتوپدیک قبل از شروع دوره­های ورزش درمانی افراد تحت درمان فیزیوتراپی و توانبخشی فعال قرار گرفته و یا به پزشک متخصص ارجاع داده می­شوند تا درمان شده و هیچ مشکلی در انجام تمرینات نداشته باشند.

تیم جوان و متخصص ما قادر هستند تا با فراهم کردن محیطی شاد، روحیه بخش و امیدوار کننده افراد مسن را در پیگیری جلسات تمرینی و اهتمام به انجام ورزش یاری نموده تا ایشان را هرچه سریع­تر در رسیدن به هدف خود یاری دهند. انجام ورزش نه تنها باعث ارتقای توانایی فیزیکی و قدرت عضلانی افراد می­شود بلکه در ارتقای سطح روحی و کیفیت زندگی افراد بسیار موثر است.

برنامه های تمرینی بزرگ تر ها

غالبا بزرگترهای عزیز ما توانایی قلبی تنفسی و عضلانی انجام تمرینات سنگین را ندارند و زمان ترمیم بافت و تطابق با ورزش در بدن ایشان کمی از جوان­ها بیشتر است. لذا توجه به شرایط فیزیکی ایشان هنگام تجویز تمرین و برنامه­ریزی ورزشی برای این گروه سنی به تخصص نیاز دارد.

یک برنامه ورزشی ایده­آل برای بزرگ­ترها شامل موارد زیر است:

تمرینات هوازی و استقامتی: این تمرینات باعث افزایش فیبرهای نوع یک عضلانی (فیبرهای استقامتی) شده، توان افراد را افزایش می­دهند و کارایی سیستم قلب و عروق و تنفسی ایشان را بهبود می­بخشند. لذا باعث بهبود تعادل، بهبود سوختن چربی و کاهش فشار و چربی خون، و دیرتر خسته شدن آنها می­شوند.

تمرینات مقاومتی: انجام تمرینات مقاومتی در هر گروه سنی باعث افزایش توان و قدرت عضلانی بدلیل افزایش فیبر های نوع دو در عضلات اسکلتی می­شود. تحقیقات نشان می­دهند که افراد ۶۰ – ۷۱ با انجام ۵ ماه تمرینات مستمر و پیشرونده مقاومتی می­توانند به طور چشمگیری بافت عضلانی از دست رفته خود را باز گردانده و نسبت بافت عضلانی به کل توده بدنی خود را به سن زیر ۵۰ سال خود نزدیک نمایند. پس از انجام این تمرینات افراد قادر بودند به راحتی از صندلی بلند شده و بدون کمک راه بروند. در انجام کارهای روزمره توانا­تر بودند و کیفیت زندگی بهتری داشتند. همچنین انجام این تمرینات بهترین راه مبارزه با پوکی استخوان می­باشد به طوری که انجام مستمر آنها نه تنها باعث افزایش جذب کلسیم توسط استخوان شده بلکه با تاثیر بر سلول­های مغز استخوان کیفیت استخوان­ها را بهتر کرده و احتمال شکستن آنها را کاهش می­دهند.

تمرینات تعادلی: این تمرینات با بالا بردن هماهنگی عصبی عضلانی و افزایش حس عمقی و وضعیتی مفاصل رفلکس­های عضلانی را بهبود بخشیده و سرعت عضلات و مغز را در واکنش به نیروهای برهم زننده تعادل افزایش می­دهند. یکی از خطرات تهدید کننده سلامت بزرگ تر ها زمین خوردن است که می­تواند آثار جبران­ناپذیری را بر جای گذارد. با تجویز تمرین­های تعادلی در برنامه ورزشی بزرگترها می­توانیم از زمین خوردن این عزیزان پیشگیری نموده و به سلامت ایشان کمک کنیم.