دردهای ستون فقرات

دردهای ستون فقرات :

کمردرد یکی از شایعترین بیماری های انسان بوده و تقریباً همه افراد حداقل یکبار در طول زندگی خود دچار کمر درد میشوند. بر اساس تحقیقات اماری ۸۰% مردم در ایران کمردرد را تجربه کرده اند که شیوع آن در زنان بیش از مردان است. همچنین ۸۴٫۱% خانم های باردار نیز در طول دوران بارداری یا پس از زایمان کمردرد را تجربه کرده اند. کمر درد در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد ولی بیشتر در سنین ۵۰-۳۰ سالگی دیده میشود. کمردرد میتواند شدید یا خفیف، کوتاه مدت یا مزمن (تکرار شونده) و دائم یا گذرا باشد. با این حال در اکثر اوقات بطور خودبخودی بعد از چند هفته استراحت خوب می شود. البته برخی از اسیب های کمر میتوانند خطرناک باشند و نیاز به درمان فوری دارند. کمردرد از علل عمده مرخصی های درمانی و غیبت از کار می باشد و بروز آن در قشر فعال جامعه هر ساله موجب آسیب ها فراوان اقتصادی میشود.

آشنایی با آناتومی کمر و ستون مهره ها:

 

ستون مهره‌ای، محور مرکزی بدن بوده و در عقب ناحیه تنه و در خط وسط قرار دارد که از قاعده جمجمه شروع و در تمامی طول گردن و طول تنه امتداد دارد.

در کودکان تعداد مهره‌های ستون مهره‌ها، ۳۳ عدد بوده که در افراد بالغ پنج تای ما قبل آخر بهم جوش خورده و استخوان خاجی را تشکیل و ۴ مهره آخر نیز به‌هم جوش خورده و استخوان دنبالچه را ایجاد میکنند. به همین دلیل تعداد مهره‌ها در افراد بالغ ۲۴ عدد است.

از این ۲۴ مهره،۷ عدد مهره‌های گردن، ۱۲ عدد مهره‌های پشتی و ۵ عدد مهره‌های کمر را تشکیل می‌دهند.

قوس مهره در عقب قرار دارد و با تنه مهره تشکیل سوراخ مهره را می‌دهد. مهره ها تقریبا شکل مشابهی دارند. تنه مهره که در جلو قرار دارد استوانه ای شکل است. مجموع سوراخ‌های مهره‌ای،مجرای مهره‌ای نام دارد که در آن نخاع قرار دارد.

این مجرا در بالا به‌وسیله سوراخ استخوان پس سری به تمام دنده‌های قفسه سینه و به ۱۲ عدد مهره‌های پشتی ستون مهره‌ای، متصل هستند.

مهره‌های کمری(Lumbar vertebrae) 

به قسمتی از ستون مهره‌ها گفته می‌شود که در ناحیه کمر قرار دارد.

پنج مهره، مهره‌های کمر را در انسان تشکیل می‌دهند.

ناحیه کمر یا لومبار (lumbar)  کمر ناحیه‌ای از تنه است که از بالا محدود به سطح افقیست که از کنار تحتانی دوازدهمین زوج دنده‌های قفسه سینه گذشته و از پایین محدود به سطحی افقی می‌شود که از تاج خاصره عبور می‌کند.

ناحیه کمری، در قسمت جلو محدود به سطح داخلی تنه‌های مهره کمری بوده که در پشت احشاء در ناحیه شکم قرار داشته و از قسمت خارج یا پشت، عضله خارجی کمری و پوست بدن در این قسمت آن را محدود میکند.

 

انحنای ستون فقرات در ناحیه کمری به جلو به سمت حفره شکمی است. لامبار از حدود ۵ یا ۶ اینچ زیر استخوان کتف یا اسکاپولا شروع شده و در بالا به قوس توراسیک مرتبط و از پایین تا ستون فقرات خاجی ادامه دارد.

در آناتومی کمر بخشی از شکم (ابدومن) است.

 

ستون فقرات کمری

ستون فقرات کمری دارای مشخصه‌های اختصاصی زیر است:

مهره های ستون فقرات کمری در ستون فقرات بیشترین وزن را متحمل میشوند که بزرگترین مهره‌ها در ستون فقرات هستند، بطوری که مهره‌ها در این قسمت قادر به تحمل کل بدن هستند.

دو بخش انتهایی لامبار به نام L4-L5 و L5-S1، شامل مهره‌ها و دیسک‌ها، بیش تر وزن را تحمل میکنند و بنابراین بیشترین احتمال آسیب در این قسمت وجود دارد.

ستون فقرات کمری در مفصل L5-S1 به استخوان خاجی متصل می‌شود.

این اتصال امکان چرخش را فراهم کرده، بنابراین امکان حرکت لگن و ران‌ها هنگام راه رفتن ایجاد می‌شود.

طناب نخاعی از انتهای جمجمه در میان ستون فقرات گسترش یافته و تا T12-L1 جایی که ستون فقرات توراسیک (سینه‌ای) به ستون فقرات کمری می‌رسد ادامه دارد.

در این قسمت رشته‌های عصبی زیادی از طناب نخاعی ایجاد شده و تا پایین‌ترین اندام‌های تحتانی مانند باسن و پاها گسترش می‌یابند.

از آن جهت که طناب نخاعی در میان ستون فقرات کمری ادامه پیدا نمی‌کند آسیب به این نقطه به ندرت موجب ایجاد مشکل در سیستم عصبی یا فلج میشود. طناب نخاعی در مهره‌های L1 – L2 به پایان می‌رسد.

بافت عصبی که در زیر این بخش گسترش یافته رشته‌های مجزای عصبی هستند که در کل نخاع دم‌اسبی (cauda equine) را ایجاد میکنند.

عصب سیاتیک در بین هر مهره لومبار یک ریشه عصبی وجود دارد و این ریشه‌های عصبی دوباره برای تشکیل بزرگترین عصب منفرد در بدن انسان به نام عصب سیاتیک با یکدیگر جمع می‌شوند.

عصب سیاتیک از ناحیه لگن به پشت ران منتقل میشود و تا کف پا امتدتد می یابد. به همین دلیل ناهنجاری هایی مانند فتق دیسک در ستون قفرات کمری با اثر بر ریشه‌های عصب می‌تواند موجب ایجاد دردی شود که در امتداد با عصب سیاتیک تا پایین پا کشیده شود.

ماهیچه کمر ماهیچه های فراوانی در کمر به چرخش، انعطاف‌پذیری و قدرت ستون فقرات کمک می‌کنند.

احتمال آسیب این ماهیچه‌ها به خصوص هنگام بلند کردن اجسام سنگین و یا بلند کردن در حال چرخش وجود دارد.

کشیدگی ماهیچه کمر می‌تواند بسیار دردناک باشد اما اغلب پس چند روز یا یک هفته بهبود پیدا خواهد کرد.

ستون فقرات کمری بیشتر وزن بدن را متحمل شده و در معرض آسیب های فراوانی قرار دارد. ستون فقرات کمر بیشترین انعطاف‌پذیری را ایجاد کرده، همچنین ترکیبی از قدرت و ظرافت کمر را مستعد آسیب کرده و به همین دلیل شکایت از کمر درد بسیار شایع است.